Konuşma akıcılığında ve ritminde, vurgularda veya konuşmanın zihinsel organizasyonunda yaşanan sorunlar “konuşma bozukluğu” başlığı altında değerlendirilir. Konuşmada görev alan pek çok etken vardır. Söz konusu etkenlerden herhangi birinde ya birkaçında sorun bulunması, konuşma bozukluğuna neden olur. Konuşma bozukluğu, tıbbi ve psikolojik birçok faktör kaynaklı yaşanabileceği gibi dil kazanımıyla ilgili bir sorundan dolayı da gelişebilir. Zira konuşma, fiziksel ve zihinsel bir süreçtir.
Pelteklik Nedir?
/s/ ve /z/ seslerinin dilin dişlerin arasından çıkarak sesletilmesi ile ortaya çıkması durumu pelteklik olarak adlandırılmaktadır. Dil edinimi esnasında sesin bu şekilde çıkarılması çok önemsenmediği veya fark edilmediği için zamanla alışkanlık halini alır. Bu bakımdan, erken yaşlarda fark edilen pelteklik için başvurulan tedavilerin başarı oranı, yetişkin dönem pelteklik vakalarına uygulanan tedavilerin başarı oranından hayli yüksektir. Açıkça anlaşılacağı üzere, pelteklik söz konusu olduğunda vakit kaybetmeden uzman yardımı almak en doğru yaklaşım olacaktır.
Pelteklik sebebiyle sesi doğru telaffuz edemeyen bireyde farkındalık oluşturulmalıdır. Sesi yanlış telaffuz ettiği doğru bir şekilde fark ettirilmelidir. Doğru seslendirmeler yaptırılarak bilhassa kulağın doğru sese aşinalık kazanması amaçlanmalıdır. Teknolojik araçlardan yardım alarak dinleme etkinliklerine başvurulmalıdır. Sesin fiziksel çıkarımının öğretilmesi içinse dil ve konuşma terapisti gözetiminde uygulanan dil ve konuşma terapilerinden yardım alınmalıdır.
Diş arasına temas eden dil sonucunda ortaya çıkan /s/ ve /z/ sesinin peltek telaffuzunun tedavi edilmesi amacıyla dilin temas noktası kaydırılarak alt diş etine konumlandırılmalı, seslendirme yerlerinin doğru olması adına pratik yaptırılmalıdır. Söz konusu kazanımlar adına çeşitli tekerlemelere, etkinliklere, sözlü çalışmalara başvurulabilir. Peltekliğin giderilmesi için takip edilecek tedavi prosedürü ise uzman rehberliği ile ilgilinin gereksinimleri ve özellikleri dikkate alınarak belirlenir.
Pelteklik vb. konuşma bozukluklarına karşı başarılı bir tedavi alınabilmesi için yetkin ve deneyimli bir dil ve konuşma terapistine başvurmak gerekir. Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Dr. Psikolog Zeynep Gedik Küçük, pelteklik başta olmak üzere dil ve konuşma bozukluklarının sağaltımı üzerine ihtisas ve deneyim sahibi olup söz konusu sorunların yüksek başarı yüzdesi ve sürdürebilir sonuçlarla tedavisi üzerine hizmet vermektedir.
