Özgül dil bozukluğu bir sembol sistemi olan dili,  algılama, işlemleme, formüle etme, iletme ve kullanma alanlarında yaşanan zorluklar olarak tanımlanabilir. Özgül dil bozukluğunda dilin beş bileşeni olan fonoloji, morfoloji, sentaks, semantik ve pragmatik alanlardan biri, birkaçı veya hepsi ile ilgili sorunlar görülebilmektedir.

Özgül dil bozukluğu tanısı konulabilmesi için çocuğun dil becerilerinde aksaklığa neden olacak bilişsel, duyusal, psikolojik, organik herhangi bir sebebin olmaması gerekmektedir. Açıklamak gerekirse bir çocuğun özgül dil tanısı alabilmesi çocukta işitsel, görsel alanlarla ilgili duyusal bir sorun, zihinsel engel gibi nörolojik sorun ve sosyal gelişimini engelleyecek çevresel sosyal yoksunluk yaşamaması gerekmektedir. Özgül dil bozukluğunda dilin beş bileşeninden biri, birkaçı veya tamamında sorun görülebilir. ÖDB’si olan bir çocuğun ailesinin diğer fertlerinde de dil sorunları olması olasılığı, normal gelişen çocuklardan daha fazladır.

Özgül Dil Bozukluğu Neden Olur?

Özgül Dil Bozukluğu nörogelişimsel bir bozukluktur. Nörogelişimsel bozukluklar, beyin gelişimini değiştiren genler ve çevre arasındaki karmaşık etkileşimlerden kaynaklanır. Özgül Dil Bozukluğuna yol açan beyin farklılıklarının kesin nedenleri bilinmemektedir.

Özgül Dil Bozukluğu Genetik midir?

Özgül Dil Bozukluğu olan çocukların yüzde 50 ila 70’inde bozukluğu olan en az bir aile üyesi vardır. Ayrıca, disleksi veya otizm gibi potansiyel olarak ilişkili diğer nörogelişimsel bozukluklar, özgül bil bozukluğu bir çocuğun aile üyelerinde daha yaygındır.

ÖDB’nin genetik nedenlerle ortaya çıktığı yönünde araştırma bulguları olsa da ÖDB’ye neden olan ve tüm vakaları açıklayan bir gen tespit edilmemiştir. ÖDB’nin genetik mutasyon, kalıtsal özellikler ve çevresel faktörlerin ortak sonucu olarak ele alınması daha doğrudur.

Özgül Dil Bozukluğunun Tedavisi Var mıdır?

Özgül dil bozukluğu şüphesi olan bireylerin bir dil ve konuşma terapisti tarafından değerlendirilmesi ve gerek görülmesi durumunda terapi programına alınması gerekmektedir.

Özgül Dil Bozukluğunda Dil Edinim Özellikleri

• Bu çocuklarda daha çok sesbilgisel temelli problemler gözlenir ancak dilin diğer bileşenlerinde de sorunlar görülür. 
• Bu çocukların yaklaşık üçte birinde alıcı dil, dili kavramada yaşıtlarına oranla gerilik görülürken, diğer kısmında ifade edici dil, yani dili üretmede eksiklikler bulunur.
• Okul öncesi çağda gözlemlenen orta ve ciddi seviyedeki fonolojik problemler okul çağlarında iyileşirken fonolojik gelişim 8-9 yaşları arasında yavaşlama gösterir. 
• Özgül dil bozukluğu yaşayan çocuklar birkaç alanda olağandışı problem yaşasalar da fonolojik gelişimleri genel olarak normal gelişim gösteren çocuklardaki gibidir.
• Normal gelişim gösteren çocuklarda erken edinilen /n/, /m/, /b/ gibi sesbirimler, bu çocuklarda da ilk edinilen sesler arasındadır ancak daha geç yaşlarda edinilir. 
• Fonolojik farkındalıkları kısıtlıdır. Ayrıca bu çocuklar iletişimde sessiz, kalmayı konuşmamayı tercih edebilirler. Konuşurken genel olarak kısa kelimeler,  kısa cümleler ve fiilsiz cümlelerle konuşurlar.
• Bu çocukların ek kullanımı kısıtlı ya da yanlış olabilir, bazı kelimeleri eksiz kullandıkları ve cümle dizilimlerinin hatalı olduğu görülmektedir.
• ÖDB’li çocukların işitsel ayırt etme ve işitsel bellek becerilerinde normallere göre daha zayıf performans gösterdikleri bilinmektedir. Yani çocuklar bazı sesleri birbirinden ayırt edememekte, duyduklarını akılda tutmakta zorlanmaktadırlar. Bu özellikler de dilsel girdiyi işlemlemede sorun yaşamalarına neden olmaktadır.
• Hem üretimde hem de anlamada kelime dağarcığı sınırlıdır.
• ÖDB bir okuma engeli değildir, ancak ÖDB’li bireylerin %50-70’inde okuma güçlüğü görülür.
• Dil becerileri genellikle bilişsel yeteneklerden daha zayıftır. Bu kişilerin “zeki ama motivasyonsuz” gibi nitelendiği görülebilir.
• Dil, yaş ve zeka düzeyinden beklenen düzeyin önemli ölçüde altındadır.
• Gelişimin sözel olmayan IQ ve dilsel olmayan yönleri (kendi kendine yardım becerileri, sosyal beceriler) genel olarak normal sınırlar içindedir.
• Dil güçlükleri, işitme kaybı, konuşma aparatındaki fiziksel anormallik veya çevresel yoksunlukla açıklanamaz
• Dil zorlukları beyin hasarından kaynaklanmaz
• Konuşmaya başlamada gecikme; ilk kelimeler 2 yaşına kadar veya daha sonra ortaya çıkmayabilir
• Özellikle okul öncesi çocuklarda olgunlaşmamış veya anormal konuşma sesleri üretimi
• Zaman ekleri gibi basitleştirilmiş gramer yapılarının kullanımı, genellikle bu durumun beklendiği yaş düzeyinin gerisindedir
• Sözcüklerin veya cümlelerin tekrarını gerektiren görevlerde görüleceği üzere zayıf sözel kısa süreli bellek
• Karmaşık dili anlamada güçlükler, özellikle konuşmacı hızlı konuştuğunda

Özgül Dil Bozukluğu Yaşayan Çocuklarla İletişim Kurarken Ailelere ve Öğretmenlere Öneriler

• Farklı olduklarını hissettirecek biçimde davranmayın. Dildeki beceri farklılıklarını normal kabul etmeye hazır olun.
• Onlarla konuşurken veya yönergeler verirken dilinizi basitleştirmeye, onlar gibi kısa ifadelerle konuşmaya gayret edin. Bu onların sizi rahat anlamalarını sağlayacaktır.
• Net ve doğrudan olmayan ifadelerden, ima ve mecazlardan kaçının. Söylediğiniz kolay anlaşılır ve açık olsun.
• Onlara da sorular sorun, diğer arkadaşlarından farklı davranmayın. Ancak sorduğunuz sorular kısa ifadelerle yanıt verilecek sorular olsun, çocukları zor durumda bırakmasın, küçük düşürmesin.
• Konuşma hızınızı yavaşlatıp, tekrarlara yer vererek anlamayı kolaylaştırın.
• Söylediğiniz anlaşılmadıysa aynı biçimde anlatmakta ısrar etmeyin. Tekrarınızı farklı bir biçimde yapın.
• Derste anlattıklarınızı mümkün olduğunca resimler, nesneler, şemalar vb. ile görselleştirin.
• Çocuklar konuşurken onların söylediklerinin biçimine değil içeriğine önem verin.
• Vermek istedikleri mesajı anladığınızı belli edin.
• Konuşmak, anlatacaklarını planlamak için onlara fazladan zaman tanıyın. Konuşurken aceleye getirmeyin.
• Söylediklerini anlamadıysanız anladığınız kadarını onlara tekrarlayın. Açıklamalarını bitirmelerini bekleyin.

Birden Fazla Dil Öğrenimi Özgül Dil Bozukluğuna Neden Olur mu?

Aynı anda birden fazla dil öğrenmek ÖDB’ye neden olmaz. Bununla birlikte, bozukluk hem çok dilli çocukları hem de yalnızca bir dil konuşan çocukları etkileyebilir.

Özgül dil bozukluğu sahibi çocukların ikinci bir dil edinimleri de mümkündür. Çalışmalar bu çocukların ikinci dile belirli bir süre maruz kaldıktan sonra öğrendikleri dildeki tek dilli ÖDB’li çocuklarla benzer duruma geldiklerini göstermiştir.

Özgül Dil Bozukluğu Ömür Boyu Sürer mi?

ÖDB gelişimsel bir bozukluktur, belirtileri ilk olarak çocuklukta ortaya çıkar. Bu, çocukların geliştikçe problemden kurtuldukları anlamına gelmez. Bunun yerine, durum erken çocukluk döneminde belirgindir ve muhtemelen belirtiler yaşlandıkça değişmekle birlikte devamlılık gösterecektir.