Gecikmiş dil ve konuşma; çocuğun, konuşarak iletişim kurma (ifade edici dil) ve konuşulanları anlama (alıcı dil) becerilerinde, yaşıtlarına kıyasla geri kalmasıdır. Gecikmiş dil ve konuşma teşhisi konan çocukların uzman bir dil ve konuşma terapistinden yardım alması; gecikmiş dil ve konuşmaya zamanında   müdahale edilmesiyle çocuğun sosyal, duygusal ve bilişsel gelişiminde  yaşama ihtimali yüksek  sorunların önlenmesini sağlayacaktır. Erken müdahale  bu durumda ki en doğru ve bilinçli yaklaşım olacaktır. 

Gecikmiş Dil ve Konuşma Sebepleri

Gecikmiş dil ve konuşma bir çok engel grubunda ikincil bir  semptom olarak ortaya çıkmakla birlikte normal gelişim gösteren  çocuklarda da gözlenebilmektedir. Gecikmiş dil ve konuşma bozukluğunun gözlemlendiği  durumları genel olarak şu şekilde sıralayabiliriz: 

• İşitme engeli,
• Gelişimsel gerilik (zekâ geriliği),
• Otizm spekturum bozuklukları,
• Dudak – damak yarıklığı,
• Doğum öncesi gelişimsel anamoliler, kromozom bozuklukları (Cerebral Palsy, Down Sendromu…) 
• Öğrenme güçlüğü (disleksi)
• Olumsuz çevre koşulları, bakım verenlerin yanlış tutum ve davranışları,
• Uyaran eksikliği,
• Uzun süreli tv, telefon tablet gibi ekrana maruz kalmak,

Gecikmiş Dil ve Konuşma Nasıl Anlaşılır, Belirtileri Nelerdir?

Gecikmiş dil ve konuşma, çocuğun ilk sözcüklerini söylemeye başlayacağı 1-2  yaş arasında fark edilmeye başlar. Ancak bu süreç içerisinde özellikle çevrenin yanlış yönlendirmeleri ile dil ve konuşma  gelişimi ihmal edilebilmekte bu durum da çocuğun çevresi ile yeterli ve kaliteli iletişim kuramamasından dolayı duygusal, davranışsal ve bilişsel sorunlar yaşamasına yol açmaktadır.  Yaşıtlarına kıyasla hiç iletişim kuramayan veya sınırlı iletişimi olan  çocuğun detaylı değerlendirilmesi ve belirtiler ışığında gecikmiş dil ve konuşma teşhisi konması, ancak uzman kontrolü ile mümkündür

Gecikmiş dil ve konuşma durumunda, çocuğun dış dünyaya yansıtması gereken sesler ve gerçekleştirmesi beklenen doğal davranışlar farklıdır. Gecikmiş dil ve konuşma teşhisinde bulunabilmek için, çocukların gelişim düzeylerini belirlemek amacıyla uygulanan birtakım değerlendirme uygulamaları ve testler söz konusudur. Bu araçlar yardımıyla, çocuğun gelişim seyrinin doğal olup olmadığı takip edilebilir. Sürecin gerektirdiği uygulama ve testlerin, dil ve konuşma terapisti gözetiminde uygulanması ve değerlendirilmesi oldukça önemlidir.

Gecikmiş Dil ve Konuşma Terapisi

Gecikmiş dil ve konuşma  tespit edildikten sonra, çocuğun durumuna göre farklı terapi uygulamaları tercih edilebilir. Zira, dil ve konuşma bozukluğunun ne oranda olduğu, çocuğun gelişim düzeyi, çocuğun terapiye yanıt verip vermemesi gibi birçok etken, çocuğa uygulanacak doğru terapinin belirlenmesine etki eder. Bu sebeplerle, sorunun nedenine ve dil ve konuşma bozukluğu düzeyine göre terapi süresi değişmektedir.

Gecikmiş dil ve konuşma terapisinin ne kadar süreceğine ilişkin kesin bir süre ifade etmek yanıltıcı olacaktır. Ancak, takriben birkaç aydan birkaç yıla uzanan bir süreç olduğunu ifade edilebilir. Kimi çocuklarda terapiler birkaç ay gibi oldukça kısa sürede olumlu yanıt verirken kimi vakalar için birkaç yıla varan terapi uygulaması gerekir.

Gecikmiş dil ve konuşmaya sebep olan temel etken tespit edildikten sonra özel bir terapi programı hazırlanır. Hazırlanan terapi programının başarıya ulaşabilmesi için program aile ile paylaşılır ve süreç zarfında ne tür uygulamalar yapılacağına dair bilgi aktarılır. Bu sayede, terapist ve aile senkronizasyonu sağlanarak terapiden beklenen maksimum yarar elde edilir.