Denver testi, sıfır – altı yaş grubu çocukların gelişimsel sürecini izlemek, değerlendirmek ve problemleri tespit ederek geliştirme planlaması yapmak amacıyla geliştirilmiş bir gelişim tarama testidir.  Denver testi uygulamasıyla birlikte, çocukların yaşlarını göz önünde bulundurarak gelişim dönemlerinin gerektirdiği gelişimsel özelliklerinin mevcut olup olmadıklarının belirlenmesi sağlanır. İlk olarak 1967 yılında yayınlanan ve 1996 yılında güncellenerek Denver II testi formunu alan test, gelişimsel sürecin değerlendirilmesinde önemli yere sahiptir.

Çocukların büyüme, öğrenme ve gelişme sürecinde birtakım nicel ve nitel değişimler gerçekleşir. Gelişim sürecindeki çocukların bazılarında anlama, öğrenme ve yorumlama yetilerinden biri veya birkaçının standartlara göre daha az gelişmesi mümkündür. Nitekim Piaget tarafından ileri sürülen; duyusal – motor dönem, işlem öncesi dönem, somut işlemler dönemi ve soyut işlemler dönemi olarak dört grupta incelenen gelişim süreci, her çocuk için eşit düzeyde seyretmeyebilir.

Birey yaşamının en belirleyici dönemi olarak adlandırılan okul öncesi dönem, yani 0 – 6 yaş grubu, bireyin bilişsel, sosyal, duyusal, fiziksel, dil ve öz bakım becerileri açısından temel kazanımları elde ettiği dönemdir. Bu dönemde her çocuk eşit gelişim göstermeyebilir. Beceri ve yetilerinde eksiklik tespit edilen çocukların gelişiminin desteklenmesi gerekir. Gelişim, öğrenim ve büyüme sürecindeki çocukların gelişim adımlarının tamamında desteklenmesi, gelişim kalitesinin ve hızlarının artması açısından oldukça yararlıdır.

Denver II Gelişim Tarama Testi?

Denver testi, 0 – 6 yaş grubu çocuklarına yönelik geliştirilen gelişim tarama testlerindendir. Testin en temel amacı; gelişimsel sürecin değerlendirilerek olumlu ve olumsuz durumların tespit edilmesi, eksikliklere yönelik iyileştirilme çalışmaları yapılarak gelişim eksikliği yaşayan çocukların desteklenerek yaşıtlarının düzeyine erişmesini sağlamaktır. Temelde 4 bölüm ve 116 maddeden oluşan Denver II testi, Türkiye’de ilk olarak 1980 yılında kullanılmış ve halen kullanılagelmektedir. Denver II testi;

• Sosyal ve kişisel gelişim,
• Dil becerilerinin gelişimi,
• İnce motor becerilerinin gelişimi,
• Kaba motor becerilerinin gelişimi,

Olmak üzere dört temel alanda gelişim düzeyini seyretmek ve gelişimsel sorunları tespit etmek amacıyla uygulanır.

Denver II Testi Nasıl Uygulanır?

Çocuklar, bulunduğu yaş döneminin gerektirdiği belirli becerilere ve sergilemesi gereken davranışlara sahiptir. Ancak, her çocuğun gelişimi eşit düzeyde seyretmemektedir. Bu noktada, çocuktan beklenen davranışların sergilenmemesi, ait olduğu yaş grubunun becerilerini haiz olmaması gibi durumlarda müdahale edilmesi ve gelişim programı yapılarak aksaklıkların giderilmesi gerekir. Denver II testi, iyileştirme programı hazırlanabilmesi için başvurulan testlerdendir. Denver testi, uzman gözetiminde uygulanır ve;

• Klinik belirti göstermeyen ve sağlıklı görünüme sahip çocukların gelişim düzeyini değerlendirmek,
• Gelişimine yönelik birtakım aksaklıklar olduğu düşünülen çocukların gelişimsel problemlerini tespit etmek,
• Gelişimsel problemi olduğu saptanan çocukların periyodik aralıklarla gelişimini değerlendirmek,
• Okul öncesi eğitime başlayacak çocukların eğitim kurumuna alınırken geliştirmiş olduğu becerileri değerlendirmek,

Amacıyla uygulanır.

Denver testi uygulanmadan önce çocuğun anne ve babasından bilgi alınır. Çocuğun öyküsüne dair anne ve babadan alınan bilgilerle çocuğun yeterince tanınması sağlanır. Çocuğa ve anne ve babaya çeşitli sorular yönlendirilir ve çocuğun belirli etkinlikleri yapması talep edilerek davranışları izlenir. Kişisel ve sosyal gelişim seviyesi değerlendirilen çocuktan kendisini ifade etmesi, tanıtması beklenir. Bununla birlikte, mevcut yaşı ve edindiği dil gelişimi arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla di becerileri de değerlendirilir.

Çocuğun yürüme, koşma, çeşitli oyuncaklarla oynama, makas veya kalem tutma, kıyafetlerini giyme vs. davranışları sergilemesi ve bu sayede ince ve kaba motor becerilerinin gözlemlenmesi sağlanır. En nihayetinde, test kapsamında yapılan çalışmalar neticesinde çocuğun beceri ve gelişimine ilişkin saptama yapılır. Çocuğun gelişiminde herhangi bir sorun olup olmadığı tespit edilir. Tespit edilen bir sorun olduğunda, gerekli takip ve müdahaleler için  yönlendirme  yapılır.

Periyodik aralıklarla uygulanabilen Denver II testi; tek sayfa üzerinde aylar ve yıllara denk gelen becerileri saptamak amacıyla çeşitli soruların yer aldığı, tablo biçiminde bir testtir. Testin uzman gözetiminde ve uzman marifetiyle uygulanması, doğru sonuca ulaşılabilmesi için gereklidir. Denver II testinin başlıca uygulama alanlarını ifade etmek gerekirse, şu şekilde sıralayabiliriz:

• Zihinsel, bedensel ve duygusal gelişim açısından birtakım sorunlar olduğu düşünülen çocuklarda,
• Konuşmada gecikme varsa,
• Algılama güçlüğü yaşanıyorsa,
• Çocuk, bulunduğu yaşa göre gerçekleştirmesi beklenen becerileri gerçekleştirmede zorluk yaşıyorsa,
• Yürüme gecikmesi mevcutsa,
• Çocuk, kendisine söylenenleri yapmakta, komutları algılama ve anlamlandırmada veya uygulamada güçlük çekiyorsa,
• Akranları ile iletişim kurmada, uyum sağlamada ve bir arada bulunmada zorluk yaşıyorsa,
• Akranlarına nispeten fiziksel gelişim eksikliği mevcutsa Denver II testi uygulanır,

Uygulama sonucunda şüpheli ve anormal bulgulara ulaşılması durumunda çocuk detaylı bir değerlendirme ve takip programına alınarak ihtiyaç duyduğu alanlarda  müdahale programlarına  yönlendirilir.

Denver testinin doğru bir biçimde uygulanması ve uygulama sonucu elde edilen verilerin değerlendirilerek isabetli bir teşhiste bulunulabilmesi için uzman gözetiminde ilerlemek son derece önemlidir. Aksi takdirde, beklenen faydanın elde edilmesi maalesef mümkün olmayacaktır.